หญ้าขัดมอญ…แก้ขัดข้อ รักษาเกาต์ ข้ออักเสบ ชะงัดนัก

เคยอ่านเจอข้อความหนึ่งแว้บๆ ที่ไหนสักแห่งว่า “ไม่มีพืชชนิดไหนที่เอามาทำยาไม่ได้” สงสัยจะจริง ในสมัยก่อนคนโบราณเขาเก่งที่รู้ว่าต้นไม้ต้นไหน รักษาอะไรได้บ้าง เพราะสมุนไพรหลายๆตัว ปัจจุบันมีงานวิจัยยืนยันตามสรรพคุณที่คนโบราณเขาใช้กัน

ดอกหญ้าในภาพมีชื่อว่า หญ้าขัดมอญ เป็นหนึ่งในตัวยาที่เราเสริมพลังกับสมุนไพรกระดูกไก่ดำ ซึ่งตอนนี้มีจำหน่ายแค่ที่โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรในรูปแบบของน้ำมันและสเปรย์ที่ช่วยแก้ปวดข้ออักเสบได้ดีมากกกกกกกๆๆๆๆๆๆ

เรามาดูงานวิจัยกัน

หญ้าขัดมอญเป็นสมุนไพรตระกูลขัดอีกชนิดหนึ่ง และมีฤทธิ์เด่นด้านการรักษาโรคข้อกระดูกขัด และสามารถใช้เป็นยาได้ทุกส่วนของพืช ทั้งในรูปแบบยารับประทาน และยาทาภายนอก ยาอาบ ยาอบ ยาพอก ยาน้ำมัน

ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่สำคัญคือ ฤทธิ์ลดปวด ฤทธิ์ลดอักเสบ ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ

การแพทย์พื้นบ้านใช้รักษาอาการตะคริว ลดปวด ลดบวม ลดอักเสบ แก้ปวดข้อ รักษารูมาตอยด์ อาการปวดร้าวจากกระดูกทับเส้นประสาท รักษากระดูกหัก ในฟิจิและปาปัวนิวกินีใช้ใบแก้ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ แก้ปวดหัว ปวดไมเกรน รากใช้เคี้ยวแก้ปวดฟัน ศาสตร์อายุรเวทอินเดียใช้รากต้มเป็นยาบำรุงกำลัง รักษาข้อ แก้ปวดข้อ ข้ออักเสบ แก้ปวดประจำเดือน แก้ปวดท้อง ใบใช้ตำพอกแก้ปวดบวม ในไทยใช้ใบต้มน้ำทานแก้ปวดเมื่อย ในอินโดนีเซียใช้รักษาเกาต์

หญ้าขัดมอญถือได้ว่าเป็นสมุนไพรที่น่าสนใจสำหรับการใช้เป็นสมุนไพรทางเลือกในการรักษาเกาต์ เพราะจากข้อมูลงานวิจัยสนับสนุน พบว่ามีหลายกลไกที่ทำให้เกิดผลการรักษาที่ดีต่อโรคเกาต์ คือ

– สารฟลาโวนอยด์ที่สกัดได้จากสารสกัดน้ำและเมทานอลของใบและส่วนเหนือดินหญ้าขัดมอญ มีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ xanthine oxidase ในหลอดทดลองได้ดีกว่ายาแผนปัจจุบันรักษาเกาต์ชื่อ Allopurinol เพื่อใช้ลดการสร้างกรดยูริก โดยสารสกัดหญ้าขัดมอญมีฤทธิ์ยับยั้งได้สูงถึง 79.1% ในขณะที่ยา Allopurinol ยับยั้งเอนไซม์ดังกล่าวได้ 68.1%

– มีฤทธิ์ขับกรดยูริกของทางปัสสาวะได้ ซึ่งเป็นกลไกเดียวกับยาแผนปัจจุบันเกาต์ชื่อ Probenecid (มักใช้ในผู้ป่วยที่แพ้ allopurinol)

– มีฤทธิ์ลดปวด ลดอักเสบ ได้ดีเทียบเท่ายาแผนปัจจุบัน Diclofenac

– มีแนวโน้มที่จะทำให้สภาวะโดยรวมของผู้ป่วยดีขึ้น จากค่าเลือดต่างๆ โดยมีการศึกษาในหนูทดลองที่ถูกเหนี่ยวนำให้เป็นข้ออักเสบ พบว่าสารสกัดหญ้าขัดมอญของรากและลำต้นเมื่อให้ทางการรับประทานเป็นเวลา 30 วัน ค่าเลือดต่างๆกลับมาเป็นปกติ (เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือด โปรตีน แอลบูมิน โกลบูลิน ครีเอตินีน) โดยเฉพาะค่าบ่งชี้การอักเสบของข้อ Erythrocyte sedimentation rate (ESR)

– มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ที่เป็นสาเหตุหนึ่งของการนำไปสู่การทำลายเนื้อเยื่อและการพัฒนาของโรคข้ออักเสบ

ข้อห้ามใช้

ห้ามรับประทานในหญิงตั้งครรภ์ (น้ำต้มจากรากและลำต้นมีฤทธิ์กระตุ้นการบีบตัวของมดลูกในหนูทดลองทำให้แท้ง)

ยังไม่พบ และไม่มีรายงานถึงผลข้างเคียงจากการใช้เป็นยาภายนอก

ขอบคุณข้อมูล รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร