บอระเพ็ด สมุนไพรรสขม สรรพคุณเป็นยาอายุวัฒนะ

หวานเป็นลมขมเป็นบอระเพ็ด ที่มีสรรพคุณเด็ดดวง แก้ไข้ แก้ร้อนใน ช่วยเจริญอาหาร ของดีที่คนรักสุขภาพพลาดไม่ได้

บอระเพ็ด สรรพคุณเด็ดดวง

สรรพคุณของบอระเพ็ดหลัก ๆ แล้วจัดเป็นสมุนไพรแก้ไข้ ลดความร้อนในร่างกาย โดยประโยชน์ของบอระเพ็ดสามารถจำแนกได้ ดังนี้

1. แก้ไข้

เถาบอระเพ็ดมีรสขมจัด สรรพคุณช่วยแก้ไข้ทุกชนิด โดยใช้เถาแก่สดหรือต้นสด 2 คืบครึ่ง (30-40 กรัม) ตำผสมน้ำเล็กน้อย แล้วคั้นเอาแต่น้ำมาดื่ม หรือต้มกับน้ำโดยใช้น้ำ 3 ส่วน เคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน ดื่มเป็นยาขมวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า-เย็น หรือเวลามีอาการ

2. ช่วยเจริญอาหาร แก้เบื่ออาหาร

ใช้เถาแก่สดหรือต้นสด 2 คืบครึ่ง (30-40 กรัม) ตำแล้วคั้นเอาแต่น้ำมาดื่ม หรือต้มกับน้ำโดยใช้น้ำ 3 ส่วน เคี่ยวให้เหลือ 1 ส่วน ดื่มเป็นยาขมวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า-เย็น หรือเวลามีอาการ หรือบดเป็นผง ทำให้เป็นลูกกลอนรับประทานวันละ 2 ครั้ง ก่อนอาหารเช้า, เย็น

3. บำรุงกำลัง

ต้นบอระเพ็ดสามารถนำมาต้มเป็นยาขมดื่มบำรุงกำลัง บำรุงธาตุได้ โดยใช้ต้นบอระเพ็ดล้างสะอาด ประมาณ 2 คืบครึ่ง ตำให้แหลกแล้วมาคั้นเอาแต่น้ำไปดื่มบำรุงกำลัง หรือจะต้มตำรับเดียวกับยาลดไข้ก็ได้เช่นกัน

4. รักษาโรคผิวหนัง ผดผื่นคันตามร่างกาย

ในใบบอระเพ็ดมีสารที่ช่วยรักษาโรคผิวหนัง โดยเฉพาะอาการผดผื่นคัน โดยนำใบบอระเพ็ดล้างสะอาด ตำให้ละเอียด จากนั้นนำมาพอกตามจุดที่มีผื่นคัน หรือบริเวณผิวที่มีการอักเสบ เพราะสารในใบบอระเพ็ดมีฤทธิ์ต้านอาการอักเสบได้

5. แก้ฝี แก้ฟกช้ำ

ใช้ใบบอระเพ็ดตำให้ละเอียดแล้วมาพอกฝี หรือแก้ฟกช้ำตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

6. เป็นยาอายุวัฒนะ

ส่วนทั้ง 5 ของบอระเพ็ด คือ ราก ต้น ใบ ดอก ผล นำมาปรุงยาอายุวัฒนะได้ ซึ่งจะช่วยแก้ปวดเมื่อย แก้ไข้ ปวดศีรษะ รักษาฟัน รักษาโรคริดสีดวงทวาร ช่วยให้เจริญอาหาร แก้ฝีมดลูก แก้ร้อนใน ลดความร้อน แก้ดีพิการ แก้เสมหะ บำรุงเลือดลม และแก้ไข้จับสั่น เป็นต้น

7. ลดน้ำตาลในเลือด

ผลการศึกษาจากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่า บอระเพ็ดสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยภาวะอ้วนลงพุงที่รับประทานแคปซูลผงบอระเพ็ด ขนาด 250 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง หรือยาหลอกเป็นเวลา 2 เดือน ได้อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเปรียบเทียบกับระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มทดลองก่อนรับประทานบอระเพ็ด ทว่าการทดลองเรื่องบอระเพ็ดลดน้ำตาลในเลือดจำเป็นต้องศึกษาลึกไปกว่านี้เพื่อความชัดเจนและถูกต้องของข้อมูล

บอระเพ็ด ลดน้ำหนักได้ไหม

ก่อนหน้านี้มีข้อมูลว่าบอระเพ็ดช่วยลดน้ำหนักได้ ซึ่งแพทย์หญิงสายชลี ทาบโลกา แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านแพทย์แผนจีนและเวชศาสตร์ด้านการฝังเข็มและฟื้นฟูชะลอวัยประจำชีวจิตโฮมคลินิก อธิบายว่า ขณะนี้ยังไม่มีหลักฐานชัดเจนว่าบอระเพ็ดช่วยลดความอ้วนได้ ดังนั้นการนำบอระเพ็ดมาช่วยลดความอ้วนอาจต้องพิจารณาเป็นรายบุคคลไป เพราะในบางคนฤทธิ์จากบอระเพ็ดจะเข้าไปลดความร้อนในร่างกาย และอาจมีผลทำให้เจริญอาหารได้

บอระเพ็ด โทษและข้อควรระวัง

แม้สรรพคุณบอระเพ็ดจะมีพอตัว แต่หากกินไม่ระวังก็อาจเป็นโทษต่อร่างกายได้ ดังนี้

1. หากกินบอระเพ็ดเป็นระยะเวลานาน (ติดต่อกัน 8 สัปดาห์) อาจก่อผลเสียต่อตับ

2. อาจส่งผลกระทบต่อผู้ที่มีภาวะเอนไซม์ตับบกพร่อง หรือเป็นโรคตับ โรคไต

ขมแล้วยังไง…ถ้าสรรพคุณดีเบอร์นี้ก็น่าลิ้มลองว่าไหมคะ แต่หากใครสนใจกินบอระเพ็ดแคปซูล ก็เตือนไว้นิดว่าอย่ากินติดต่อกันนานนัก อาจส่งผลกระทบกับตับและไตได้

ขอขอบคุณข้อมูลจาก นิตยสารชีวจิต

คณะแพทยศาตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ

ศูนย์บริหารศัตรูพืช จังหวัดขอนแก่น