มะละกอ

มะละกอ เป็นไม้ยืนต้นที่ไม่มีแก่นไม้ แยกต้นตัวผู้ ต้นตัวเมีย และยังมีมะละกอต้นกระเทย แต่ที่นิยมนำมาทำยา จะใช้มะละกอตัวผู้

*ใบ รสเอียน ขับพยาธิ แก้ไข้ บำรุงหัวใจ แก้บิด แก้ไขข้ออักเสบ ตำพอกแผลเรื้องรัง ฝีหนอง ใบมะละกอสามารถนำมาทำเป็นลูกประคบ

ใช้ร่วมกับใบระหุ่ง แก้อาการแก้อักเสบบวมช้ำ

*ผลดิบ รสจืด แก้ปัสสาวะขัด ขับปัสสาวะ ขับพยาธิ บำรุงน้ำนม ผลดิบกินเป็นผัก มียางช่วยย่อยโปรตีนจากเนื้อสัตว์ แก้ท้องอืด แน่นจากอาหาร

เคลือบแผลในลำไส้ และกระเพาะอาหารได้ดี

*ผลสุก รสหวาน เจริญอาหาร ระบายท้อง แก้ท้องผูก บำรุงน้ำนม นำมาพอกหน้า บำรุงผิวพรรณ ช่วยเพิ่มความชุ่มชื่น ช่วยผลัดเซลล์ผิว มีวิตามิน C, A

ใช้ทำสบู่ ครีม บำรุงผิว เครื่องสำอาง

*ยางมะละกอ รสเมา กัดหูด ตาปลา ไฝ ฝ้า กัดสิว ฆ่าแม่พยาธิทั้งปวง ฆ่าพยาธิผิวหนัง แก้กระเพาะอักเสบ แก้ม้ามโต

*รากอ่อน รสขื่นฉุนเอียน มาเข้ายา ขับปัสสาวะ แก้นิ่ว เจริญอาหาร บำรุงน้ำนม แก้ตกขาว หนองใน แก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ

*รากแก่ รสขื่นฉุนเอียน ขับปัสสาวะ แก้กามโรค

ตัวอย่างยาจากมะละกอ

รากมะละกอตัวผู้ รากมะอึก มาเข้ายาต้มกิน ขับปัสสาวะ แก้นิ่ว

**ข้อควรระวัง

*ผู้หญิงตั้งท้องอ่อนๆ 1-3 เดือน ไม่ควรกินมะละกอดิบมาก เพราะมีผลต่อทารก

*มะละกอสุกมี เบต้าแคโรทีนสูง กินมาก ผิวจะเหลือง

*ยางมะละกอดิบ กัดและย่อยโปรตีน ระวังเข้าตา

ลูกประคบจากใบ

ใบมะละกอ ลนไฟ แล้วหั่น หรือตำ ห่อผ้าร่วมกับใบระหุ่ง แก้อาการแก้อักเสบ บวมช้ำ