เขยตายแม่ยายปก ตำนานสมุนไพรถอนพิษ
(รักษาโรคตับ ขับพยาธิ ทุกส่วนถอนพิษได้ทั้งปวง ลำน้ำตาลในเลือด แก้เบาหวาน แก้ไอ ลดไข้ กินเป็นผลไม้ป่าก็ได้ )
เขยตาย ชื่อวิทยาศาสตร์ Glycosmis pentaphylla (Retz.) DC. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Glycosmis arborea (Roxb.) DC.) จัดอยู่ในวงศ์ส้ม (RUTACEAE)
สมุนไพรเขยตาย มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ส้มชื่น ศรีชมชื่น น้ำข้าวต้น พิษนาคราช พุทธรักษา (สุโขทัย), ประยงค์ใหญ่ (กรุงเทพฯ), กระรอกน้ำ กระรอกน้ำข้าว (ชลบุรี), มันหมู (ประจวบคีรีขันธ์), เขนทะ ส้มชื่น (ภาคเหนือ), ส้มชื่น (ภาคอีสาน), กระโรกน้ำข้าว เขยตายแม่ยายชักลาก ลูกเขยตาย น้ำข้าว (ภาคกลาง), เขยตายแม่ยายชักปรก ลูกเขยตาย ลูกเขยตายแม่ยายทำศพ ต้มชมชื่น น้ำข้าว โรคน้ำเข้า หญ้ายาง (ภาคใต้), ชมชื่น เขยตายแม่ยายปรก ลูกเขยตายแม่ยายทำศพ ตาระเป (บางภาคเรียก), ต้นเขยตาย (ตามตำรายาเรียก) เป็นต้น
ตำนานสมุนไพรถอนพิษ
เรื่องเล่ามีอยู่ว่า “วันหนึ่งแม่ยายกับลูกเขยออกเดินป่าเพื่อหาของป่า เช่น เห็ด หน่อไม้ ผักพื้นบ้านผักป่า เมื่อทั้งสองเดินเข้าป่าลึก บังเอิญลูกเขยเดินไปข้างจอมปลวกมีงูเห่าอาศัยอยู่ เลยโดนงูเห่าฉกเอา และล้มลงคาที่ในทันใดนั้น แม่ยายไม่สามารถช่วยอะไรได้ คิดว่าลูกเขยตายแล้ว ด้วยความกลัวสัตย์จะมากินร่างของลูกเขย เลยหักกิ่งไม้พุ่มเล็กในบริเวณนี้น ปกร่างของลูกเขยไว้ ตัวเองเดินไปเอาหน่อไม้ที่หักไว้แล้วก่อนเสียดาย เดี่ยวกับมา ห่างกันไกลพอสมควร แล้วแม่ยายกลับมาที่เกิดเหตุงูเห่ากัดลูกเขย ปรากณว่า ไม่พบร่างของลูกเขยแล้ว คิดว่าสัตว์ป่าคงนำร่างของลูกเขยไปกินเสียแล้ว แม่ยายเดินกลับบ้านเพื่อจะไปบอกชาวบ้าน พอไปถึงบ้านเห็นลูกเขยนั่งอยู่ที่บ้านแล้ว….อ้าว ไอ้นาย ยังไม่ตายดอกรึ……..?
………..สาเหตุที่ ลูกเขยไม่ตาย เพราะแม่ยายนำใบไม้มาปกไว้ ใบไม้นั้นคือ “เขยตายแม่ยายปก” สามารถถอนพิษงูเห่าได้
สรรพคุณ
ใบ ใช้ต้มกับน้ำกินเป็นยาลดระดับน้ำตาลในเลือด แก้เบาหวาน
ราก มีรสเมาขื่นปร่า ใช้เป็นยาแก้ไข้กาฬ ไข้รากสาด และเป็นยาลดไข้
รากและใบ ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ไอ แก้ไข้
รากและใบ ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้โรคบิดท้องเดิน
ในบังกลาเทศจะใช้น้ำคั้นจากใบผสมกับน้ำตาล ใช้กินตอนท้องว่างเพื่อถ่ายพยาธิตัวกลม แก้ไข้
เนื้อไม้ เปลือกต้น และราก มีสรรพคุณเป็นยาขับน้ำนม
น้ำคั้นจากใบใช้ผสมกับน้ำตาลกินตอนท้องว่างเป็นยาแก้โรคตับ
เปลือกต้น มีรสเมาร้อน ใช้เป็นยาแก้ฝีทั้งภายในและภายนอก
ราก ใช้ฝนทาแก้โรคผิวหนังพุพอง ทาแผลที่อักเสบ
ใบ นำมาบดผสมกับขิง ใช้รักษาผิวหนังอักเสบ เป็นตุ่มพุพอง หรือคันอักเสบ
ราก ใช้เป็นยากระทุ้งพิษ แก้พิษฝีทั้งภายในและภายนอก ใช้ฝนกับน้ำกินและทาแก้พิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย เช่น พิษงู (จากงูที่มีพิษไม่รุนแรง) พิษตะขาบกัด พิษปลาดุกแทง ปลาแขยงปักมือ เป็นต้น หรือจะนำรากมาตำใส่น้ำมะนาวหรือเหล้าพอกทิ้งไว้สักครู่ก็ได้ อาการก็จะหาย หรือใช้เปลือกต้นเป็นยากระทุ้งพิษ แก้พิษงูหรือพิษนาคราช แก้พิษต่าง ๆ แก้พิษไข้
ใบ นำมาขยี้หรือบดผสมกับเหล้าขาวหรือแอลกอฮอล์หรือน้ำมะนาว ใช้เป็นยาทารักษางูสวัด เริม ไฟลามทุ่ง ขยุ้มตีนหมา ลมพิษ
ตำรายาไทย จะใช้รากเป็นยาแก้ฝีที่นม ตัดรากฝีที่นม เกลื่อนฝีให้ยุบ ยับยั้งเชื้อไวรัสบางชนิด
ดอกและผล มีรสเมาร้อน ใช้เป็นยาแก้หิด
——————————-
ชมรมผักพื้นบ้าน
Facebook Comments