”คำฝอย” ปกป้องหัวใจ ลดไขมันในเลือด
”คำฝอย” เป็นพืชสมุนไพรที่ให้สีสำหรับการแต่งสีอาหารได้อย่างปลอดภัย ใช้ได้ทั้งอาหารและยา สรรพคุณทางยาจะดีต่อผู้หญิง เกี่ยวกับการบำรุงหัวใจและสุขภาพทั่วไป ส่วนของเกสรนิยมนำมาชงชา และส่วนน้ำมันจากเมล็ดคำฝอยนำมาใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคไขมันในเลือดสูงได้
ดอกคำฝอย มีรสหวาน อุ่น ออกฤทธิ์ทางเลือดที่หัวใจ และตับ รวมทั้งระบบประจำเดือนของผู้หญิง จึงช่วยบำรุงโลหิต ฟอกเลือด บำรุงประจำเดือน ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ ทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น และช่วยกระจายการอุดตันของเลือด ลดอาการปวดประจำเดือน ขับน้ำคาวปลาหลังคลอด แก้อาการจุกแน่นบริเวณท้องน้อย เมื่อมีปัญหาประจำเดือนมาผิดปกติ ปวดประจำเดือน การดื่มชาดอกคำฝอยจะช่วยให้อาการเหล่านี้ดีขึ้นได้
หมอยาไทใหญ่เชื่อว่า คำฝอย มีสรรพคุณรักษาหัวใจ โดยการนำดอกคำฝอยมาต้มกินบำรุงหัวใจ และสามารถนำมาประกอบอาหารบำรุงสุขภาพ โดยนำต้นอ่อนมาต้มใส่หมู ไก่ เนื้อ หรือทำเป็นน้ำซุป จะช่วยให้แข็งแรง คนพม่าและคนจีนก็นิยมทานน้ำซุปดอกคำฝอยเช่นกัน
คนไทใหญ่ปลูกดอกคำฝอยไว้เป็นทั้งยาและอาหาร ซึ่งการใช้ดอกคำฝอยเป็นยาบารุงหัวใจนี้ ชาวจีนมีความเชี่ยวชาญมาก โดยมีการศึกษาพบฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่สนับสนุนการใช้คำฝอยรักษาโรคหัวใจ เช่น มีผลทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจมากขึ้น ต้านการตายของกล้ามเนื้อหัวใจ ต้านการเต้นผิดจังหวะของหัวใจ ต้านการขาดเลือดของหัวใจ ป้องกันสภาวะเส้นเลือดหัวใจตีบแคบลง ยังมีฤทธิ์ลดความดันโลหิต ฤทธิ์ลดการอักเสบ ลดไขมันในเลือด ดอกคำฝอยจึงมีสรรพคุณลดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ โดยเฉพาะการใช้น้ำมันดอกคำฝอย
หมอยาพื้นบ้านยังเชื่ออีกว่า ดอกคำฝอยสามารถบำรุงคนที่ตับไม่ดี เป็นดีซ่าน ตัวเหลือง คนที่มีอาการตัวบวม ไตไม่ดี ให้นำดอกคำคำฝอยมาต้มกิน นอกจากนี้ ยังช่วยบำรุงน้ำเหลืองให้เป็นปกติ ใช้ได้กับคนที่แสบร้อนคันตามตัว บำรุงประสาท เป็นยาระบาย ขับเหงื่อ แก้ดีพิการ
สำหรับการใช้ดอกคำฝอยของหมอยาพื้นบ้าน และในการแพทย์แผนไทย ดังปรากฏในคัมภีร์ที่เกี่ยวกับโลหิตสตรี เกี่ยวกับเลือดลม เกี่ยวกับปัสสาวะและฤดูตกขาวนั้น มีข้อมูลการศึกษา พบว่า ดอกคำฝอยมีฤทธิ์ป้องกันตับ บำรุงประสาท รวมทั้ง ลดการเสื่อมและการบาดเจ็บของไต ต้านการอักเสบ แก้ปวด เป็นประโยชน์ต่อการสร้างเนื้อกระดูก เพิ่มภูมิคุ้มกัน ซึ่งเป็นการยืนยันประโยชน์ของดอกคำฝอยที่ใช้มาแต่โบราณได้เป็นอย่างดี
ตำรับยาบำรุงหัวใจ
– ใช้ชาชงดอกคำฝอย 1 ช้อนชา ต่อน้ำร้อน 1 แก้ว ชงดื่มวันละ 1-2 ครั้ง
– หรือใช้เกษรดอกบัว ดอกคำฝอย โคคลาน ข้าวเย็นเหนือ ข้าวเย็นใต้ ต้นกระถิน น้ำหนักอย่างละ 1 บาท มาต้มน้ำดื่ม
ตำรับยาลดไขมัน บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ บำรุงประสาท ขับเหงื่อ
– ใช้ดอกคำฝอยประมาณ 1 กำมือ ผสมดอกเก๊กฮวย ประมาณ 10 ดอก ใส่น้ำประมาณ 500 ซีซี ต้มประมาณ 30 นาที แล้วนำมาดื่มแทนน้ำชา วันละ 2 – 3 ครั้ง ครั้งละ 1 แก้ว
ยาแก้ปวดประจำเดือน
– ใช้ดอกคำฝอย 1 หยิบมือ ชงน้ำร้อน 1 แก้ว กินวันละ 2-3 ครั้ง
ยาลดความดัน
– ใช้กระเจี๊ยบแดง พุทราจีน และดอกคำฝอย นำมาต้มน้ำให้เดือดประมาณ 30 นาที จากนั้น คั้นเอาแต่น้ำ แล้วกรองกากออก ดื่มครั้งละ 1 แก้ว เช้า-เย็น ควรดื่มติดต่อกัน 4 – 5 วัน ความดันจะลดลง คอยวัดความดันและกินยาต่อเนื่อง และอาจลดปริมาณลงได้
ข้อควรระวัง ไม่ควรใช้กับสตรีมีครรภ์ ไม่ควรรับประทานติดต่อกันนานเกินไป เพราะอาจทำให้ผิวแห้งได้ การใช้คำฝอยในปริมาณสูงอาจมีผลเสียต่อเซลล์ จึงไม่ควรกินอย่างเข้มข้นเกินไป