ชื่อสมุนไพร : ใบบัวบก
“ใบบัวบก”
ชื่อสมุนไพร : ใบบัวบก
ชื่อสามัญ (ชื่อภาษาอังกฤษ) : Gotu kola, Asiatic pennywort, Indian pennywort
ชื่ออื่น : ผักหนอก (ภาคเหนือ), ผักแว่น (ภาคใต้), จิเสวี่ยเฉ่า (ภาษาจีน)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Centella asiatica (L.) Urban.
ชื่อวงศ์ : Apiaceae (Umbelliferae)
ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้นสด
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : บัวบกเป็นพืชล้มลุก ขึ้นเป็นกอติดดิน มีอายุหลายปี
– ลำต้นเลื้อยไปตามพื้นดิน แตกราก และใบตามข้อ
– ใบเป็นเดี่ยว รูปไตออกเป็นกระจุกตามข้อ ขอบใบหยัก ก้านใบยาว
– ดอกเดี่ยว หรือเป็นช่อเล็กๆ ประมาณ 3-4 ดอก ดอกสีม่วงแดง ผลแบน
สรรพคุณใบบัวบก
ใบบัวบก มีสารประกอบสำคัญๆ หลายชนิด อย่าง บราโมซัยด์ บรามิโนซัยด์ ไตรเตอพีนอยด์ มาดิแคสโซซัยด์ ซึ่งมีฤทธิ์ช่วยต้านการอักเสบ และยังมี กรดมาดิแคสซิค วิตามินบี1 วิตามินบี2วิตามินบี6 วิตามินเอ วิตามินเค ธาตุแคลเซียม ธาตุแมกนีเซียม ธาตุโซเดียม และ กรดอะมิโน อย่าง แอสพาเรต กรดกลูตามิก เซรีน ทรีโอนีน อะลานีน ไลซีน ฮีสทีดิน เป็นต้น
1. ใบบัวบก ช่วยคืนความอ่อนเยาว์ ย้อนอายุ และวัย เป็นยาอายุวัฒนะ
2. ใบบัวบกช่วยเสริมสร้าง และกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนและอีลาสติน
3.ใบบัวบกมีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต่อต้านการเสื่อมของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย
4. เนื่องจากใบบัวบกมีวิตามินเอสูง จึงช่วยบำรุงรักษาสายตา ฟื้นฟูรอบดวงตา
5. ใบบัวบกช่วยบำรุงประสาท และสมองเหมือนใบแป๊ะก๊วย
6. ช่วยทำให้ความจำดีขึ้น และทำให้สติปัญญาดีขึ้น
7. เพิ่มความจำในผู้สูงอายุ ชะลออาการโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ สตรีวัยทอง หรือโรคอัลไซเมอร์ หรืออาการหลงลืมระยะสั้นได้
8. ใบบัวบกมีส่วนช่วยเพิ่มไอคิว ความฉลาด และเพิ่มความสามารถในการเรียนรู้
9. เพิ่มสมาธิ แก้สมาธิสั้น
10. ใบบัวบกแก้อาการปวดศรีษะ ปวดศรีษะข้างเดียว และอาการวิงเวียนศรีษะ
11. ใบบัวบกช่วยเสริมการทำงานของ กาบา (GABA) ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่ช่วยรักษาสมดุลของจิตใจ ช่วยผ่อนคลาย และทำให้หลับง่ายขึ้น
12. ใบบัวบกช่วยทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ได้ดียิ่งขึ้น
13. ใบบัวบกช่วยกระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อใหม่
14. ใบบัวบกช่วยบำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต บำรุงหัวใจ
15. ใบบัวบกช่วยฟื้นฟูสุขภาพจากโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ
16. ใบบัวบกช่วยแก้กระหายน้ำ
17. ใบบัวบกช่วยแก้อาการร้อนใน ตัวร้อน
ลักษณะต้น และรากใบบัวบก
18. ใบบัวบกมีสารยับยั้ง หรือชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง ช่วยต่อต้านโรคมะเร็ง
19. ใบบัวบกยังช่วยรักษาโรคเบาหวาน ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานได้ดี
20. บัวบกช่วยรักษาโรคโลหิตจาง
21. ช่วยรักษาอาการหอบหืด โรคลมชัก โรคหลอดลมอักเสบ
22. ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง
23. ช่วยแก้อาการฟกช้ำ ช่วยลดอาการอักเสบของแผลเป็นอย่างดี
24. ช่วยรักษาผิวหนังเป็นด่างขาว
25. บัวบกช่วยแก้อาการอ่อนเพลีย เมื่อยล้า
26. บัวบกช่วยรักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
27. บัวบกช่วยแก้อาการชอกช้ำจากการกระแทก แก้พิษงูกัด
28. บัวบกช่วยขับปัสสาวะ
29. บัวบกช่วยห้ามเลือด แก้โรคผิวหนัง 30.สารสกัดจากใบบัวบกมีฤทธิ์ป้องกัน และยับยั้งการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้เป็นอย่างดี
31. ช่วยรักษาโรคบิด หรือมีมูกเลือดปนเมื่อขับถ่าย
32. ใช้เป็นยาระบาย ช่วยระบายท้อง แก้ลม
33. ช่วยรักษาโรคม้ามโต 34.ช่วยรักษาอาการติดเชื้อของไวรัสตับอักเสบ
35. ช่วยแก้อาการปวดข้อรูมาตอยด์
36. ช่วยระงับการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดหนอง
37. สารสกัดจากใบบัวบก มีคุณสมบัติช่วยลดการระคายเคืองผิว และปลอดภัยกับร่างกาย
ลักษณะวิสัยใบบัวบก
ใบบัวบก
ขนาดและวิธีที่ใช้ใบบัวบก
1. ใช้เป็นยาแก้ปวดศีรษะข้างเดียว
– ใช้ต้นสดของใบบัวบกไม่จำกัด รับประทาน หรือคั้นน้ำจากต้นสดรับประทาน ควรรับประทานติดต่อกัน 2-3 วัน
2. ใช้เป็นยาแก้เจ็บคอ
– ใช้ทั้งต้นสดใบบัวบก 10-20 กรัม หรือ 1 กำมือ ตำคั้นน้ำเติมน้ำส้มสายชู 1-3 ช้อนแกง จิบบ่อยๆ
3. เป็นยาลดความดันโลหิตสูง
– ใช้ทั้งต้นสด 30-40 กรัม คั้นน้ำจากต้นสด เติมน้ำตาลเล็กน้อย รับประทาน 5-7 วัน
4. ยาแก้ช้ำใน (พลัดตกหกล้ม)
– ใช้ต้นสด 1 กำมือ ล้างให้สะอาด ตำคั้นน้ำ เติมน้ำตาลเล็กน้อย ดื่ม 1 ครั้ง รับประทานติดต่อกัน 5-6 วัน
5. เป็นยาถอนพิษรักษาแผลน้ำร้อนลวก
– ใช้ทั้งต้นสด 2-3 ต้น ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียดพอกแผลไฟไหม้ ช่วยลดอาการปวดแสบปวดร้อน
6. เป็นยาห้ามเลือด ใส่แผลสด
– ใช้ใบสด 20-30 ใบ ล้างให้สะอาด ตำพอกแผลสด ช่วยห้ามเลือดและรักษาแผลให้หายเร็ว
7. รักษาดีซ่านจากภาวะร้อนชื้น
– ใช้บัวบก 30 กรัม น้ำตาลกรวด 30 กรัม ต้มน้ำกิน
8. นิ่วทางเดินปัสสาวะ
– ใช้บัวบก 50 กรัม ต้มกับน้ำชาวข้าว (ครั้งที่ 2) ดื่มกิน
9. ฝีหนอง ระยะเริ่มแรก
– ใช้ใบบัวบกตำละเอียด นำไปพอกบริเวณฝีหนอง
10. คออักเสบบวม
– ใช้ใบบัวบกสด 60 กรัม ล้างสะอาดบดละเอียดในชาม ชงละลายน้ำอุ่น อมกลั้วคอบ่อย ๆ
11. ปัสสาวะติดขัด
– ใช้ใบบัวบกสด 50 กรัม ตำให้ละเอียดนำไปพอกบริเวณสะดือ เมื่อถ่ายปัสสาวะคล่องดีแล้วค่อยเอาออก
12. ตาอักเสบแดงบวม
– เอาใบบัวบกล้างให้สะอาด คั้นเอาน้ำบัวบก หยดที่ตา 3-4 ครั้ง/วัน
13. ก้างปลาติดคอ
– เอาบัวบกต้มน้ำ ค่อย ๆ กลืนน้ำบัวบกลงคอ
14. เต้านมอักเสบเป็นหนองระยะแรก
– เอาบัวบก และเปลือกของลูกหมาก 1 ผล ต้มกับเหล้าดื่มกิน
15. ไฟลามทุ่ง
– เอาใบบัวบก ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียดคั้นเอาน้ำ ใช้ผสมกับแป้งข้าวเหนียว ทำเป็นแป้งเหลว ใช้พอกบริเวณที่อักเสบ
ข้อควรระวังการใช้ใบบัวบก
1.คนที่มีภาวะร่างกายพร่องและเป็นคนที่ร่างกายขี้หนาว กลัวความเย็น ระบบย่อยอาหารไม่ดี กินอาหารที่มีฤทธิ์เย็น รสขม แล้วจะท้องอืด ท้องเสียง อาหารไม่ย่อย ไม่เหมาะกับบัวบกซึ่งมีฤทธิ์เย็น
2. บัวบกเหมาะสมกับคนมีภาวะแกร่ง ร้อน และความชื้นสะสม
ใบบัวบกได้ถูกนำมาใช้บำบัดอาการที่เกี่ยวข้องกับสมองมาเป็นเวลานาน และให้ผลเป็นที่น่าเชื่อถือจนได้ชื่อเรียกว่า “อาหารสมอง” เพราะคนสมัยก่อนเชื่อว่าการรับประทานจะช่วยส่งเสริมการทำงานของสมอง โดยทำหน้าที่เป็นแหล่งพลังงานสำรองให้กับสมองและได้ผลดีทั้งในแง่ของการรักษาส่วนของสมองที่ถูกทำลายแล้วให้ดีขึ้น และยังป้องกันไม่ให้สมองที่ปกติอยู่ถูกทำลายหรือเสื่อมลง
นอกจากนี้ยังถูกนำไปใช้ประโยชน์ในการลดความเคลียดจากกการทำงานหนัก ปรับปรุงระบบการรับส่งกระแสประสาท ปฏิกิริยารีเฟลกซ์ ( Refiex Reoction ) หรือปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นรอบตัวเรา เพิ่มความสามารถในการทำงาน ทั้งในแง่ของกำลังกาย และกำลังสมอง ควบคุมระดับแรงดันโลหิตให้ปกติ ลดภาวะความเป็นหมัน ช่วยชะลอความแก่หรือช่วยป้องกันร่างกายด้วยการกำจัดสารพิษตกค้างในร่างกาย
ปัจจุบันใบบัวบก ถือว่าเป็นสมุนไพรยอดนิยมของชาวตะวันตก ในเรื่องของประสิทธิภาพการผ่อนคลาย และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของความทรงจำได้เป็นอย่างดี จากการศึกษาทางเภสัชวิทยาเพื่อค้นหาสาระสำคัญ หรือสารออกฤทธิ์ต่าง ๆ ที่มีอยู่ในใบบัวบกทำให้เราค้นพบว่า ใบบัวบกจะให้สารไกลโคโซด์ ( Glucosides ) หลายชนิดที่ให้ผลต้านการเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่น ( Antioxidotion ) ซึ่งส่งผลให้การลดความเสื่อมของเซลล์ อวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายได้ นอกจากนี้ยังพบว่าสารไกลโคไซด์ที่ได้จากใบบัวบกยังส่งผลในการช่วยเริงการสร้างสารคลอลาเจน ( Collagen ) ที่เป็นโครงสร้างของผิวจึงถูกนำมาใช้ประโยชน์ในการกระตุ้นให้แผลสมานตัวได้เร็วขึ้น
ใบบัวบก เป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมาย ในตำราไทยระบุสรรพคุณของบัวบกโดยใช้ทั้งต้นดังนี้ แก้ช้ำใน บำรุงกำลัง บำรุงหัวใจ แก้อ่อนเพลีย เมื่อยล้า ขับปัสสาวะ แก้อาการเริ่มโรคบิด แก้ท้องร่วง เป็นยาขจัดเลือดเสีย แก้โรคผิวหนังได้ นอกจากอาการช้ำในแล้ว ใบบัวบกยังมีประโยชน์มากกว่านั้น การบริโภคใบบัวบกจะช่วยบำรุงสมอง ทั้งช่วยซ่อมแซมสมองส่วนที่ถูกทำลายไปแล้ว และช่วยป้องกันไม่ให้สมองส่วนที่ยังปกติดีอยู่นั้นถูกทำลายลงแถมยังช่วยให้ความทรงจำมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยลดความเครียดได้ด้วย ใบบัวบกยังช่วยกระตุ้นระบบการรับส่งกระแสประสาท ปฏิกิริยารีเฟลกซ์ ( Refiex Reoction )หรือปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น จึงช่วยเพิ่มความสามารถในการทำงานและยังช่วยควบคุมระดับแรงดันโลหิตให้เป็นปกติ ลดภาวะความเป็นหมันได้อีกด้วย
ในใบบัวบกยังมีสารไกลโคไซด์ ( Glucosides ) ซึ่งจะช่วยต่อต้านการเกิดอนุมูลอิสระ ที่จะทำให้เซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายเราเสื่อมเร็ว และสารที่ว่านั้นก็ยังช่วยสร้างคอลลาเจน ( Collagen ) ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นให้แผลสมานตัวกันเร็วขึ้น สำหรับผู้ที่มีแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกหรือฟกช้ำตามร่างกาย ให้ใช้ใบบัวบกตำละเอียดแล้วคั้นเอาน้ำมาทาหรือเอากากมาพอกไว้ที่แผล ก็จะช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น และยังช่วยการเร่งเนื้อเยื้อ ลดการติดเชื้อ ช่วยห้ามเลือด ลดการอักเสบ ทั้งยังลดการเกิดแผลเป็นชนิดนูนได้ด้วย
Cr.ภาพ/ข้อมูล net
Facebook Comments