กัญชา กัญชง แบบสารเดี่ยว ระเบิดเวลาที่อาจรอวันทำลายประชาชนคนใช้ที่โดนหลอกจากคนบางกลุ่ม

สารหลักในกัญชา กัญชง ที่มีการค้นพบและศึกษาถึงความสัมพันธ์ในทางการแพทย์ คือ สาร THC และ สาร CBD ซึ่งสารทั้งสองชนิดนี้ เป็นเพียงสารที่อยู่ในกลุ่มสารอีกนับร้อยชนิดที่เป็นทัพในการเข้าไปมีประโยชน์ต่อร่างกายที่อยู่ในกัญชา กัญชง

ทั้งในด้านเชิงป้องกัน เชิงรักษา เชิงฟื้นฟูสุขภาพในนิยามทางการแพทย์

และปัจจุบันเราพอจะทราบแล้วว่า การทำงานที่มากเกินไปของระบบเอ็นโดแคนนาบินอยด์ ซึ่งก็หมายถึง สารเอ็นโดแคนนาบินอยด์ที่ร่างกายผลิตขึ้นเอง ถ้ามากเกินไป ก็ทำให้เกิดความผิดปกติได้ หรือ ทำให้เกิดโรคได้

และในขณะเดียวกัน ถ้าร่างกายขาดแคลนหรือมีการผลิตสารเอ็นโดแคนนาบินอยด์ที่ไม่เพียงพอ ก็นำไปสู่การเจ็บป่วยได้เช่นกัน

และการเกิดการเจ็บป่วย ไม่ว่าจะขาดแคลนหรือมีมากเกินไปของสารเอ็นโดแคนนาบินอยด์ ล้วนมีตัวรับ หรือ Receptors เข้ามาเกี่ยวข้อง

ซึ่งไม่ใช่ว่า การเกี่ยวข้องนั้น จะเป็นแบบ 1 ตัวรับ ต่อการเกิด 1 โรค เพราะการเกิดโรคนั้น ล้วนมาจากตัวรับหลายชนิด แล้วส่งผลให้เกิดโรคขึ้น

และสารจากกัญชา หรือ กัญชง ก็เช่นกัน (ยาเคมีก็เช่นกัน) เมื่อเราพยายามจะป้อนสารเดี่ยวๆเข้าไป อาจนำไปสู่ผลกระทบด้านลบที่มากขึ้น สำหรับกัญชา กัญชง

จะเห็นได้จาก การใช้กัญชา กัญชง แบบสารสกัดรวม จะมีผลข้างเคียง หรือ ก่อให้เกิดการดื้อของร่างกาย น้อยกว่า หรือ ช้ากว่า จากการใช้สารสกัดเดี่ยวๆ หรือแม้แต่ สารกัญชา กัญชง สังเคราะห์ทางเคมี

จากภาพประกอบ จะเห็นว่า สาร CBD สารเดียวนี้ สามารถออกฤทธิ์ผ่านตัวรับชนิดต่างๆได้มากถึง 20 ชนิดตัวรับเลยทีเดียว

หรือให้เห็นภาพง่ายๆ ก็คือ เมื่อเราใช้สาร CBD เข้าไปในร่างกาย สาร CBD ก็จะวิ่งไปจับกับตัวรับทั้ง 20 ชนิด ซึ่งมากน้อยต่างกันไปตามความชอบจับ

ลักษณะอย่างนี้ละ ที่เราพบในยาเคมี เพราะยิ่งจับตัวรับได้แบบจับฉ่าย หรือจับได้เยอะ ก็ยิ่งทำให้เกิดผลข้างเคียงเกิดขึ้น เพราะตัวรับแต่ละตัวให้ผลลัพธ์ต่อร่างกายแตกต่างกัน จึงมีความพยายามสร้างยาเคมีที่มีความจำเพาะต่อตัวรับให้มากขึ้น ในการผลิตออกมา

และตรงนี้ละ ที่เราอาจกำลังจะทำให้กัญชา กัญชง ซ้ำรอยกับยาเคมี และจะเห็นผลข้างเคียงเพิ่มมากขึ้น

แต่ในขณะเดียวกัน ถ้าใช้แบบสารสกัดรวมของกัญชา กัญชง เรามีข้อมูลพบว่า ถึงแม้จะยังคงจับกับตัวรับได้หลายชนิดก็ตาม แต่ผลลัพธ์ที่ออกมา พบว่า ด้วยสารออกฤทธิ์หลายชนิด ทำให้พวกมันสามารถคานอำนาจหรือบทบาทที่มีต่อตัวรับต่างๆได้ จึงอาจจะให้ผลดีในระยะยาวมากกว่า การใช้แบบสารเดี่ยวๆ

เหมือนที่มีงานวิจัยออกมาว่า สารสกัดรวมน่าจะให้ผลดีกว่า หรือแม้แต่ สารสกัดน้ำมันกัญชา กัญชง ขององค์การเภสัชกรรม ของประเทศไทยที่ผลิตออกมานั้น ก็ยังไม่ใช่สารเดี่ยวๆ ตามที่ภาพของข่าวพยายามสื่อ

ซึ่งตรงนี้ต้องบอกความจริงกับประชาชน เพราะจะหมายถึง ประชาชนก็มีสิทธิ์ทำขึ้นเองได้ ไม่ใช่สารเพียวๆอยากที่สร้างความรับรู้ที่อาจทำให้เข้าใจผิดได้

ฉะนั้น สารสกัดรวมของกัญชา กัญชง ถ้าดูตามกลไกการออกฤทธิ์กับตัวรับชนิดต่างๆ เราจะพบว่า ถ้ามัวแต่พยายามจะใช้สารเดี่ยวๆเพียวๆ บริสุทธ์มากๆ สุดท้ายก็จะไม่ต่างจากยาเคมี ที่มีผลข้างเคียงเกิดขึ้นเต็มไปหมด

เช่น การใช้เฉพาะ สาร THC นานๆ จะกระตุ้นให้ค่าอักเสบของตับเพิ่มขึ้น และกระตุ้นให้ตับสร้างพังผืดขึ้นมาได้ แต่ถ้าใช้สารรวม ซึ่งสารบางอย่างในกัญชา กัญชงมีฤทธิ์ยับยั้งการอักเสบและลดการสร้างผังพืดในตับได้ ก็จะเหมาะสมกว่า เป็นต้น

การใช้กัญชา กัญชง มันจึงไม่ใช่การใช้แบบจำๆกันมา แต่มันต้องเข้าใจวิทยาศาตร์พื้นฐานของทั้งระบบเอ็นโดแคนนาบินอยด์ และสารในกัญชา กัญชงด้วย ไม่งั้น เราก็จะมั่วๆกันไป จนสุดท้ายเกิดผลเสีย ทั้งๆที่ถ้าเราเข้าใจ เราก็ประยุกต์ใช้ได้อย่างมากมายในร่างกายคนเรา

More Science Less Marketing

ภก.พงษ์ศักดิ์ สง่าศรี

อ้างอิงบางส่วนจาก

A Review of Human Studies Assessing Cannabidiol’s (CBD) Therapeutic Actions and Potential. J. Clin. Pharmacol. 2019, DOI: 10.1002/jcph.1387.

An Update on Non-CB1, Non-CB2 Cannabinoid Related G-Protein-Coupled Receptors. Cannabis Cannabinoid Res. 2017, 2 (1), 265−273.

Meta-Analysis of Cannabinoid Ligand Binding Affinity and Receptor Distribution: Interspecies Differences. Br. J. Pharmacol. 2007, 152 (5), 583−593.

Allosteric and Orthosteric Pharmacology of Cannabidiol and Cannabidiol-Dimethylheptyl at the Type 1 and Type 2 Cannabinoid Receptors. Br. J. Pharmacol. 2018.