กัญชาอาจฆ่าสเต็มเซลล์ของมะเร็งได้

ยาเคมีในปัจจุบัน ถึงแม้จะทำลายเซลล์มะเร็งได้ มีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่นั่นก็เป็นเพียงเซลล์มะเร็งลิ่วล้อของบรรดาอาณาจักรมะเร็งที่เกิดขึ้น

ยังไม่สามารถกำจัดต้นตอของมันได้อย่างอยู่หมัด ซึ่งเซลล์พวกนี้ เรียกว่า เซลล์ต้นกำเนิดของเซลล์มะเร็ง หรือ Cancer Stem Cell นั่นเอง

ซึ่งพวกนี้มีคุณสมบัติพิเศษ คือ โคลนตัวเองได้อย่างไม่จำกัด และแพร่กระจายออกไปอย่างบ้าคลั่ง ที่สำคัญ พวกมันมีกลไกป้องกันตัวเองจากยาเคมีได้อย่างมหัศจรรย์

ถ้าใครเคยดูหนังเรื่อง The Maze Runner จะเห็นว่า เส้นทางเขาวงกตจะเปลี่ยนไปเรื่อยๆในทุกๆครั้งที่มีคนออกไปสำรวจ เปรียบให้เห็นภาพของการป้องกันยาเคมีของพวกเซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งนั่นละ ยาจึงแทบจะเข้าไปทำลายมันได้ยากมากๆ มันจึงดื้อยามากๆ

นอกจากนั้น พวกมันยังฉลาดมากพอที่จะแบ่งตัวช้าๆ เมื่อมียาเคมีเข้ามา เพราะยาเคมีส่วนมากจะทำลายเซลล์มะเร็งได้ดีในช่วงที่มันแบ่งตัว และยังมีการซ่อมดีเอ็นเอตัวเองได้อย่างดีเยี่ยม

แล้วกัญชาจะฆ่าสเต็มเซลล์ของเซลล์มะเร็งได้อย่างไร

ก่อนไปถึงตรงนั้น เรามาทำความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับ สิ่งที่เกี่ยวข้องกันนิดหนึ่ง

สิ่งแรก คือ ระบบเอ็นโดแคนนาบินอยด์ ซึ่งระบบนี้เราพอจะเข้าใจมาบ้างแล้ว แต่ที่จะย้ำในบทความนี้ คือ ระบบนี้ถือกำเนิดขึ้นมาพร้อมกับทุกๆเซลล์ อยู่ในวัฎจักรของการก่อเกิดเซลล์ตั้งแต่ต้นจนจบ ก็หมายถึงว่า ระบบนี้อยู่ในเซลล์ต้นกำเนิดของทุกๆเซลล์ด้วย ซึ่งก็รวมเซลล์ต้นกำเนิดของมะเร็งเช่นกัน

สิ่งที่สอง คือ ระบบการส่งสัญญานของเซลล์ในร่างกาย ซึ่งหนึ่งในระบบการส่งสัญญานที่เรานำมาใช้ในการหวังทำลายเซลล์ต้นเกิดมะเร็ง คือ Targeting key signalling cascades

ซึ่งหนึ่งในนั้น คือ การยับยั้ง Hedgehog pathway ซึ่งพบว่า เมื่อมีการกระตุ้นอย่างต่อเนื่องมากเกินไป จะทำให้เซลล์มะเร็งมีการเติบโตและแพร่กระจาย

แล้วกัญชาละ เกี่ยวอย่างไร

เราค้นพบว่า สารเอ็นโดแคนนาบินอยด์ สามารถยับยั้งการทำงานของระบบ Hedgehog pathway ที่อยู่เซลล์ต้นกำเนิดมะเร็งได้ และน่าจะเป็นหนึ่งในวิธีการที่จะกำจัดเซลล์มะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

สรุปให้เห็นภาพ คือ ในอดีตที่เราสู้กับเซลล์มะเร็ง เราสู้บนการวางแผนกับระดับพลทหาร ซึ่งทำอย่างไรก็ยังไม่อาจชนะสงครามได้ และในอนาคตเรากำลังวางแผนสู้กับระดับจอมทัพของพวกมัน ซึ่งต้องใช้กลยุทธิ์ที่แตกต่างออกไป นั่นเอง

ซึ่งสารในกัญชา ก็เป็นหนึ่งในอาวุธที่จะมีการพัฒนาเพื่อไปสู้กับเซลล์มะเร็งแบบมุ่งเป้าไปที่ระดับนายพลของพวกมัน ไม่ใช่แค่ระดับพลทหารที่ยาเคมีทำอยู่แบบนี้

อ้างอิงจาก

Developmental pathways associated with cancer metastasis:Notch, Wnt, and Hedgehog Cancer Biol Med 2017

Endocannabinoids are conserved inhibitors of the
Hedgehog pathway PNAS 2015

More Science Less Marketing

ภก.พงษ์ศักดิ์ สง่าศรี