โรคหวัดหน้าฝน...กับสมุนไพร - Synergy Japan สาระความรู้ทั่วไป

โรคหวัดหน้าฝน…กับสมุนไพร

⛈🤧โรคหวัดหน้าฝน…กับสมุนไพร

☔️เลิกงานทีไรฟ้าครึ้มมาเลยจ้า หน้าฝนมาจริงๆ แล้วสินะ ช่วงนี้หลายๆ คนคงต้องตากฝนกลับบ้านกันบ่อยๆ จนอาจมีอาการไม่สบาย “โรคหวัด” มาเยือน ทั้งไอ จาม เจ็บคอ ปวดหัว ตัวร้อน หรือบางคนเป็นมากจนต้องนอนซมไปหลายเลยทีเดียว

“โรคหวัด” เป็นโรคติดเชื้อไวรัสในทางเดินหายใจส่วนต้น ส่วนที่อยู่เหนือเส้นเสียงในหลอดลมขึ้นมา จนถึงช่องคอและจมูก ซึ่งสามารถแบ่งอาการไล่ตามอวัยวะที่เกี่ยวข้อง เช่น ในจมูก จะมีน้ำมูก คัดจมูก แสบจมูก จาม ในคอ จะมีเจ็บคอคันคอ, ระคายคอ, ไอ, คอแดง, ต่อมทอนซิลโต แดง เป็นหนอง และในหลอดลมส่วนต้น มีเสมหะ เสียงแหบ เสียงเปลี่ยน โดยอาจมีอาการร่วมอื่นๆ นอกเหนือจากอาการของทางเดินหายใจ เช่น ไข้ ปวดเมื่อย ครั่นเนื้อครั่นตัว คลื่นไส้ ปวดหัว มึนหัว ปวดตัว เบื่ออาหาร ท้องเสีย หรืออาจมีผื่น

⚠️เมื่อเป็นหวัด สิ่งที่ต้องทำ ก็คือ สังเกตตัวเองว่า เป็นหวัดไวรัส หรือหวัดแบคทีเรีย เพราะมีการรักษาที่แตกต่างกัน โดยเบื้องต้นให้สังเกตสีของน้ำมูกและเสมหะ ถ้าเป็นหวัดแบคทีเรีย น้ำมูกหรือเสมหะจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือสีเขียว เพราะเวลาเซลล์เม็ดเลือดขาวซึ่งเป็นทหารไว้ป้องกันศัตรูในร่างกายของเรามาต่อสู้กับแบคทีเรียที่เป็นเชื้อโรค จะทำปฏิกิริยากับเอนไซม์ในเม็ดเลือดขาวที่ทำให้เกิดสีเหลืองสีเขียว ดังนั้นเมื่อเสมหะเปลี่ยนสี จากใสหรือสีขาว เป็นสีเหลืองสีเขียว บางครั้งเป็นสีน้ำตาล หรือมีปนเลือดบ้าง ส่วนใหญ่จะเป็นหวัดแบคทีเรีย ที่ต้องทานยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย (antibiotic หรือยาปฏิชีวนะ)

หรือลองสังเกตส่องดูลำคอ ถ้าคอแดงมาก มีหนอง ลิ้นไก่บวมแดง ต่อมทอนซิลโตบวมแดงเป็นหนอง ก็น่าจะเป็นแบคทีเรียเช่นกัน

…แต่โดยส่วนใหญ่แล้ว ที่พบมักจะเป็นหวัดไวรัส คือ มีอาการเจ็บคอนิดหน่อย มีน้ำมูกนิดหน่อย ไอจามนิดหน่อย เพลียๆ นิดหน่อย 2-3 วัน ก็หายเองได้ เพียงแค่พักผ่อนให้เพียงพอ หรือทานยาแคปซูลฟ้าทะลายโจรก็สามารถหายได้ภายใน 1-3 วัน และถ้าอาการไม่มากบางทีทานเพียงครั้งเดียว อาการก็สามารถหายได้เลย

🌿โดยวิธีการรับประทานยาแคปซูลฟ้าทะลายโจร ให้รับประทานทันทีเมื่อมีอาการหวัด เช่น เจ็บคอ น้ำมูกไหล จาม ในผู้ใหญ่ (12 ปีขึ้นไป) รับประทานปริมาณ 1.5 – 3 กรัม หรือครั้งละ 3-6 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน อาการจะทุเลาลง อย่าปล่อยให้เกิดอาการมากแล้วจึงจะรับประทาน

…ในเด็ก พบรายงานการใช้รักษาหวัดในเด็กอายุ 4-11 ปี ใช้สารสกัดฟ้าทะลายโจร คิดเป็นสาร andrographolide 30 มิลลิกรัมต่อวัน (คิดเทียบประมาณผงฟ้าทะลายโจร 500 มิลลิกรัม หรือ 1-2 แคปซูล) เป็นเวลา 10 วัน

🌿ฟ้าทะลายโจร มีการใช้เป็นยาพื้นบ้านของหลายประเทศมาตั้งแต่โบราณ ส่วนที่ใช้เป็นยา จะเป็นส่วนที่เหนือดิน ทุกส่วนของฟ้าทะลายโจรมีรสขม มีการใช้ฟ้าทะลายโจรในการแพทย์แผนจีนเพื่อรักษาปอดบวม การติดเชื้อทางเดินหายใจ ต่อมทอนซิลอักเสบ สอดคล้องกับการใช้ทางคลินิกเพื่อรักษาหวัด และป้องกันหวัด ไซนัสอักเสบแบบไม่รุนแรง คอหอยอักเสบ ปอดบวม และหลอดลมอักเสบ

🔎มีรายงานการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (Systematic review) พบว่า ฟ้าทะลายโจรมีประสิทธิผลในการบรรเทาอาการของโรคติดเชื้อระบบหายใจส่วนบนแบบไม่รุนแรง (uncomplicated upper respiratory tract infection) โดยมีฤทธิ์ลดไข้ ต้านอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน

⭐️และล่าสุด…จากการวิจัย (ในหลอดทดลอง) ของกรมการแพทย์แผนไทยร่วมกับกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้ระบุว่า สารสกัดหยาบของฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ทำลายไวรัสก่อโรคโควิด-19 ส่วนสารแอนโดรกราโฟไลด์ ซึ่งเป็นสารสำคัญในฟ้าทะลายโจร มีฤทธิ์ต้านการแบ่งตัวของไวรัสชนิดนี้ได้

🚫ข้อห้ามใช้
1. ผู้ที่แพ้ฟ้าทะลายโจร
2. หญิงตั้งครรภ์ ให้นมบุตร
3. มีความผิดปกติของตับและไต
4. เป็นโรคหัวใจรูห์มาติค

⛔️ข้อควรระวัง
1. ไม่ใช้ยาขนาดสูง(ขนาดรักษา)ติดต่อกันนานเกินไป อาจทำให้แขนขาอ่อนแรงหรือชาเนื่องจากยามีฤทธิ์เย็น และอาจมีผลต่อตับ
2. หากใช้เพื่อรักษาอาการไข้ เจ็บคอ แล้วใน 24 ชั่วโมง อาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการแย่ลงควรหยุดใช้และปรึกษาแพทย์
3. ควรระวังการใช้ร่วมกับยาลดความดันโลหิตเพราะอาจเสริมฤทธิ์ยา
4. ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม และยาต้านการจับตัวของเกร็ดเลือด เช่น ยาวาฟาร์ริน แอสไพริน
5. หลีกเลี่ยงในผู้ที่ได้รับยากดภูมิเนื่องจากสมุนไพรจะลดฤทธิ์ยา

🔖แหล่งอ้างอิง
1. บุญญารัช ชาลีผาย. Update ฟ้าทะลายโจร : สมุนไพร Champion Products ปี 2560. [online][cited 2019 Feb 14]. Available from: http://www.วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ.com/…/%E0%B8%9F%E0%B9…
2. WHO monograph. Herba Andrographidis [online][cited 2019 Feb 14]: 276-278. Available from: 2004. http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js4927e/4.html…
3. Thakur A.K., Chatterjee S.S., Kumar V. Andrographolides and traditionally used Andrographis paniculata as potential adaptogens: implications for therapeutic innovation. TANG. 2014;4
4. Spasov AA, Ostrovskij OV, Chernikov MV, Wikman G. Comparative controlled study of Andrographis paniculata fixed combination, Kan Jang and an Echinacea preparation as adjuvant, in the treatment of uncomplicated respiratory disease in children. Phytother Res 2004;18:47-53.
5. คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ. บัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2561
6. หวัด โรคสุดฮิตตลอดปี https://www.bangkokhospital.com/…/disease…/colds-always-hits

Cr.ภาพจาก health.mthai.com, www.sarakadeelite.com